بررسی کیفی و کمی آنتوسیانین ها، کاروتنوئیدها، پلی فنلها، فلاونوئیدها و عملکرد آنتی اکسیدانی عصاره متانولی اندام هوایی گیاه دارویی Scutellaria pinnatifida A.Hamilt subsp alpina (Bornm) Rech.f ‌‌

زمینه و هدف: گیاه  Scutellaria pinnatifidaاز خانواده نعناعیان، یکی از گیاهان دارویی بومی ایران بوده که در طب سنتی به عنوان ضد درد و ضدالتهاب مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از این مطالعه بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی و انجام مطالعات فیتوشیمیایی اولیه بر روی این گیاه که بومی خراسان است، می باشد. مواد و روش کار: در ابتدا عصاره متانولی اندام هوایی گیاه تهیه گردید، سپس حضور فلاونوئیدها، تاننها، ساپونینها، آنتوسیانینها و کاروتنوئیدها و میزان آنها سنجش شد و همچنین فعالیت آنتی­اکسیدانی به دو شیوه مهارکنندگی رادیکال آزاد و قدرت کاهندگی آهن بررسی گردید. یافته ها: نتایج، حضور فلاونوئیدها و آنتوسیانیها و عدم حضور تاننها و ساپونینها را نشان داد که محتوای آنتوسیانین 13/0±65/7 و محتوای فلاونوئید 0115/0±86/10 میلی گرم بر گرم بافت خشک گیاه بود. درصد مهار رادیکال آزاد با افزایش غلظت افزایش یافته و بالاترین درصد مهار در غلظت mg/ml 32 با قدرت 4/85%، در مقایسه با BHT با قدرت 33/95 % و ویتامین C با قدرت 58/91% بود که اختلاف چشمگیری نداشت. در بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی به روش کاهندگی آهن (FRAP)، عصاره متانولی با 052/0±816/0 میلی مول یون فروس نسبت بهBHT از خاصیت آنتی اکسیدانی بالاتر و نسبت به ویتامین C از خاصیت آنتی اکسیدانی پایین تری برخوردار بود. نتیجه گیری: عصاره متانولی سرشاخهScutellaria pinnatifida  دارای اثر آنتی اکسیدانی قابل توجهی می باشد. لذا توصیه می شود تحقیقات بیشتری در زمینه شناسایی ترکیبات اجزاء و ارزیابی قدرت آنتی اکسیدانی عصاره های مختلف و خاصیت ضد سرطان گیاه انجام شود. واژه های کلیدی: آنتی اکسیدان، فلاونوئید، آنتوسیانین، Scutellaria pinnatifida